مطابق با ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی کشور مسئولیت نظارت بر اجرای ضوابط و مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجرای تمامی ساختمان ها بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی است. وزارت مسکن بر مبنای این ماده اقدام به انتشار مقررات ملی در بیست مبحث نموده است که مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان آن مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی در ساختمان می باشد.
محتوای مقررات ۱۹ ملی ساختمان چیست؟
در مقررات ۱۹ ملی ساختمان روش های طرح، محاسبه و اصول کلی اجرای عایق کاری حرارتی پوسته خارجی، سیستم های تأسیسات گرمایی، سرمایی، تهویه، تهویه مطبوع، تامین آب گرم مصرفی و الزامات طراحی سیستم روشنایی الکتریکی در ساختمان ها، برای بهینه سازی مصرف انرژی مشخص و مکتوب شده است.
آیا اجرای مقررات ۱۹ برای پایان کار گرفتن الزامی است؟
اجرای این مبحث ۱۹ از مقررات ملی ساختمان برای تمامی ساختمان های دولتی اجباری است. برای تمامی ساختمان های بخش خصوصی واقع در کلان شهر تهران و شهرهای تابعه آن هم از سال ۱۳۸۴ اجباری شده است.
سه حد کیفی انرژی
سه حد کیفیت برای ساختمان ها با ده انذژی در مبحث ۱۹ تعیین می شود:
- ساختمان منطبق با مبحث ۶۱ مقررات ملی ساختمان EC
- ساختمان کم انرژیEC+
- ساختمان بسیار کم انرژی EC++
- EC مخفف Compliant Energy می باشد.
- مدل اول مورد قبول و بسیار کم انرژی حد بالای اجرای قوانین این مبحث در ساخت و ساز است.
یکی از مهم ترین تمرکزهای مبحث ۱۹ بر موتورخانه ها است
موارد مهم و کلیدی که در مبحث ۱۹ در مورد موتورخانه ها به آن پرداخته می شود:
- انتخاب مناسب تجهیزات موتورخانه
- استفاده از سیستم کنترل هوشمند موتورخانه
- عایق کاری حرارتی مناسب
- سرویس و نگهداری
جلوگیری از تلف شدن انرژیی از پوسته خارجی
در کنترل هایی که انجام شده اثبات شده ۵۰ درصد انرژی گرمایی از پوسته خارجی که سقف، کف و دیوارها منظور است تلف می شود. و در مبحث ۱۹ به عایق کاری این مواضع اشاره شده است.
دو جداره کردن پنجره و سیستم گرمایش کف
برای جلوگیری از کم کردن اتلاف انرژی مبحث ۱۹ سازندگان را ملزم می کند:
- از پنجره دو جداره در ساخت و ساز استفاده کنند.
(می توانید با کلیک کردن مطلب پنجره دو جداره، پنجره سه جداره را تخصصی مطالعه کنید)
- سیستم گرمایشی را در ساختمان هایی که موتورخانه ندارند در کف تعبیه کنند.
ارتباط فضاهای کنترل شده با دیگر فضاها برای حفظ انرژی
در مبحث ۱۹ برای حفظ انرژی گرمایی و سرمایی پیشنهاد می کند فضاهای کنترل شده یعنی داخل در ارتباز با فضاهای بیرونی با راهروها یا در به صورت غیرمستقیم مرتبط شود تا جلوی اتلاف انرژی گرفته شود.
درزبندی و هوابندی عناصر ساختمانی
در این مبحث برای درزبندی و هوابندی محل های زیر تأکید شده است:
- دیوار و بام، دیوار و کف، دیوار و پی
- محل ورود لوله، کانال و تجهیزات در دیوار، بام و کف
- تشکیل دهنده داکت، پلنوم و عناصر مشابه
- پنجره و سفت کاری دیوار
- با تمام این موارد تأکید بر تأمین هوای تازه هم وجود دارد.
سیستم کنترل ترموستاتیک
هر پایانه سیستم گرم یا سرد کننده مانند رادیاتور، فن کویل، یا مدار گرم یا سرد کننده کف یا سقف باید یا سقف کنترل ترموستاتیک باشد.
استخر آب گرم هم در مبحث ۱۹ است
در استخرهای واقع در هوای آزاد، در صورت استفاده از آب گرم، استفاده از پوشش مناسب که تبادل حرارت آب را محدود کند و از تبخیر آن جلوگیری کند الزامی است.
در مبحث ۱۹ در مورد انشعاب های برق هم صحبت شده است
در مبحث ۱۹ در مورد انشعاب های برق های زیر، حجم استفاده و مدیریت آن ها که در نتیجه باعث کاهش مصرف انرژی می شود صحبت شده است:
- انشعاب برق فشار ضعیف
- برق متوسط و شبکه اختصاصی
- مولد برق نیروی اضطراری
- دستگاه های برق بدون وقفه
- بانک خازن
کلام پایانی
اگر در طراحی و ساخت ساختمان اصول اولیه مهندسی و مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان رعایت شود :
- کمک به اقتصاد خانواده، افزایش رفاه نسبی آرامش در نتیجه مصرف صحیح انرژی و تأمین دمای ثابت
- کمک به اقتصاد ملی، کاهش مصرف سوخت
- کاهش آلودگی های ناشی از مصرف بی رویه انرژی
- کاهش ظرفیت اولیه سیستم گرمایش و سرمایش تا ۴۰درصد
- امکان برقراری دماهای متفاوت و حداقل ۵۰درصد کاهش مصرف سوخت و هزینه های مربوطه
